Σάββατο 20 Ιουλίου 2013

Shame

 
Τίτλος: Shame
Ελληνικός τίτλος: Shame
Imdb link: http://www.imdb.com/title/tt1723811/


Υπόθεση: Ο Μπράντον είναι ένας επιτυχημένος και ευκατάστατος άντρας που ζει και εργάζεται στη Νέα Υόρκη. Στην προσωπική του ζωή είναι ένας άνθρωπος εξαρτημένος από το σεξ. Διαρκώς προσλαμβάνει πόρνες, αναζητεί σεξουαλικές παρτνέρ στις εξόδους του, αυνανίζεται, χρησιμοποιεί πορνογραφία, προσπαθώντας να ικανοποιήσει την εξάρτησή του. Τα πράγματα περιπλέκονται όταν τον επισκέπτεται -χωρίς χρονικό ορίζοντα- η αδερφή του, η οποία έχει αρκετά προβλήματα. Η παρουσία της, οι συγκρούσεις μαζί της και τα προβλήματά της τον κινητοποιούν να έρθει αντιμέτωπος με την εξάρτησή του.

Το ψυχολογικό υπόβαθρο της ταινίας: Η εξάρτηση από το σεξ είναι μια κατάσταση κατά την οποία ένα άτομο συνηθίζει να καλύπτει τα εσωτερικά του κενά μέσα από σεξουαλική δραστηριότητα. Η τάση αυτή αρχίζει να γίνεται έμμονη ιδέα που χαρακτηρίζεται έντονα από τον καταναγκασμό. Δηλαδή το άτομο νιώθει ότι "πρέπει" να προβεί σε σεξουαλική δραστηριότητα και δεν έχει καμια άσκηση ελέγχου πάνω σε αυτήν την εσωτερική επιταγή. Για πολλούς ανθρώπους αυτή η συμπεριφορά αρχίζει να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην κοινωνική, συναισθηματική, οικογενειακή, επαγγελματική ζωή, ακόμα και στη σωματική υγεία. Ο παρορμητισμός θα οδηγήσει σε κρίσεις υπερβολής ("binges", όπως ο βουλιμικός καταβροχθίζει ασυναίσθητα τεράστιες ποσότητες φαγητού) - συνήθως ο πάσχων θα συνειδητοποιήσει το πρόβλημά του όταν θα νιώσει ότι το παράκανε, τραβώντας στα άκρα τις σεξουαλικές εμπειρίες ποσοτικά και ποιοτικά (όπως ο πρωταγωνιστής της ταινίας). 

Η εξάρτηση από το σεξ είναι βασανιστική, καθώς αφήνει τον πάσχοντα διαρκώς ανικανοποίητο, παρά το ότι σε κάθε σεξουαλική πράξη βιώνει ευχάριστα συναισθήματα και απελευθέρωση των σχετικών ουσιών από τον εγκέφαλο. Αυτό συμβαίνει γιατί το άτομο κάτι άλλο πασχίζει να ικανοποιήσει, και μεταθέτει αυτήν την εσωτερική ανάγκη αλλού, νομίζοντας ότι με τη σεξουαλική ευχαρίστηση θα καλύψει άλλες ανάγκες που ίσως δεν τις έχει ακόμα συνειδητοποιήσει. Ο πρωταγωνιστής της ταινίας αυτής φαίνεται βασανισμένος και αυτό το βλέπουμε και από τη δυσλειτουργική σχέση του με την αδερφή του αλλά και από την παθολογική συμπεριφορά αυτής, που μας υποψιάζει για οικογενειακά προβλήματα του παρελθόντος τους.

 
Κριτική: Η ταινία παρακολουθεί με ιδιαίτερο ρυθμό τη ζωή του Μπράντον. Πολλές σκηνές είναι αργές και μακρόσυρτες, αλλά γεμάτες από συναίσθημα, αγωνία και ένταση. Οι ερμηνείες είναι πάρα πολύ καλές και μεταφέρουν στο θεατή το βάσανο ιδίως των δύο κεντρικών χαρακτήρων. Το σεξ παρουσιάζεται με τρόπο όχι πορνογραφικό, παρά τις τολμηρές σκηνές, αλλά με έναν ρεαλιστικό τρόπο που αποτυπώνει τον καταναγκασμό που διέπει τους πάσχοντες από αυτόν τον τύπο εθισμού, τη μοναξιά και την απόγνωση του πρωταγωνιστή.

image:http://graphics8.nytimes.com/images/2011/12/02/arts/02SHAME/02SHAME-articleLarge-v2.jpg

Σάββατο 13 Ιουλίου 2013

Οδηγός αισιοδοξίας

Τίτλος:Silver Linings Playbook
Ελληνικός τίτλος: Οδηγός αισιοδοξίας
Imdb link: http://www.imdb.com/title/tt1045658/

Υπόθεση: Ο Πατ βγαίνει από την ψυχιατρική κλινική στην οποία νοσηλευόταν με μανιοκατάθλιψη και επιστρέφει στο πατρικό του σπίτι με τους γονείς του. Είναι γεμάτος αισιοδοξία και διακατέχεται από μια εμμονή να επιστρέψει στην παλιά του ζωή και κυρίως να προσεγγίσει πάλι την πρώην γυναίκα του. Όταν όμως συναντά την Τίφανυ, μια μυστηριώδη κοπέλα από τη γειτονιά του με τα δικά της προβλήματα λόγω πρόσφατης χηρείας που της πυροδότησε νυμφομανείς συμπεριφορές, τα πράγματα περιπλέκονται.


Το ψυχολογικό υπόβαθρο της ταινίας: Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η ταινία έχει ως κεντρικό θέμα την επανένταξη ενός διπολικού στη φυσιολογική ζωή. Η διπολική διαταραχή (παλαιότερη ονομασία: μανιοκατάθλιψη) είναι μια ψυχική ασθένεια που χαρακτηρίζεται από μεγάλες διακυμάνσεις της διάθεσης. Φάσεις μανίας εναλλάσσονται με φάσεις κατάθλιψης, με μεσοδιαστήματα φυσιολογικής διάθεσης. Οι διακυμάνσεις αυτές όμως έχουνε μεγαλύτερη ένταση, διάρκεια και ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις από έναν απλό κυκλοθυμισμό. Η ασθένεια θεωρείται σοβαρή και λόγω των κινδύνων της κατάθλιψης (π.χ. αυτοκτονικός ιδεασμός) και λόγω των επιπτώσεων της μανίας (π.χ. ευερεθιστότητα, διογκωμένη αυτοεκτίμηση, επιθετικότητα, ψευδαισθήσεις).

Η ταινία εστιάζει αρκετά στη διπολική διαταραχή (μανιοκατάθλιψη) του κεντρικού ήρωα, ωστόσο δεν παραβλέπει να παίξει ανάμεσα στην έννοια του τι είναι τελικά φυσιολογική συμπεριφορά και τι όχι. Δεν μπορούμε να παραβλέψουμε την ακραία δεισιδαιμονία του πατέρα του πρωταγωνιστή (Ρόμπερτ Ντε Νίρο), ο οποίος έχει ουσιαστικά πρόβλημα με τον τζόγο, αφού ποντάρει όλη την περιουσία του σε στοιχήματα. Έτσι, βλέπουμε έναν φαινομενικά "υγιή" πατέρα απέναντι στον "ασθενή" γιο, ενώ τελικά διαφαίνεται ότι τελικά δεν είναι πολύ ευδιάκριτα τα όρια ανάμεσα στην φυσιολογική και τη μη φυσιολογική συμπεριφορά. 

Επίσης, σκιαγραφούνται οικογενειακές σχέσεις, όπως η σχέση του πρωταγωνιστή με τον πατέρα του, το στίγμα στην ψυχασθένεια (π.χ. η αντίδραση της πρώην συναδέλφου όταν αντικρίζει έντρομη τον Πατ), το πώς λειτουργεί η νυμφομανία  (στη συγκεκριμένη περίπτωση ως μετατραυματική αντίδραση μετά από πένθος, δηλαδή ως καταναγκαστική συμπεριφορά που προσφέρει διέξοδο από επώδυνες σκέψεις αλλά και αυτοεπιβεβαίωση) και το πόσο τελικά μπορεί να επιτευχθεί η επανένταξη μετά από ιδρυματοποίηση.
 
Κριτική: Ένα αισθηματικό δράμα/κομεντί το οποίο δεν καταφεύγει σε υπερβολές αλλά παρουσιάζει την οικογένεια του πρωταγωνιστή ως μια φυσιολογική οικογένεια που ούτε πλέει σε πελάγη ευτυχίας ούτε όμως βυθίζεται στη δυστυχία: προσπαθούν όλοι να επιβιώνουν με το πρόβλημα της ψυχικής υγείας.Οι ερμηνείες είναι πάρα πολύ καλές, η ταινία κυλάει χωρίς μελό παύσεις και παρουσιάζοντας τα θέματα που πραγματεύεται με έναν τρόπο που δε δημιουργεί άβολα συναισθήματα. Αντίθετα, η θετική στάση του πρωταγωνιστή, ακόμα και όταν προσγειώνεται με βαρίδια ρεαλισμού από τους γύρω του και την πραγματικότητα, δεν προκαλεί ένα "παραμύθιασμα" για την ψυχική νόσο αλλά μεταδίδει αυτό στο οποίο το ίδιο το έργο βασίζεται: μια αισιοδοξία.

image:http://ia.media-imdb.com/images/M/MV5BMTM2MTI5NzA3MF5BMl5BanBnXkFtZTcwODExNTc0OA@@._V1_SX214_.jpg

Σάββατο 6 Ιουλίου 2013

Hysteria (η μηχανή της χαράς)

 
Τίτλος: Hysteria
Ελληνικός τίτλος: Η μηχανή της χαράς
Imdb link: http://www.imdb.com/title/tt1435513/


Υπόθεση: Ένας νεαρός γιατρός προσλαμβάνεται στο ιατρείο ενός μεγαλογιατρού που εξειδικεύεται στη θεραπευτική αντιμετώπιση μιας μάστιγας που πλήττει τις γυναίκες του μισού Λονδίνου, την "υστερία". Ουσιαστικά προσφέρει "παροξυσμό" (δηλαδή οργασμό) στις θεραπευόμενες, για να τις απαλλάξει από προβληματικές συμπεριφορές. Ο νεαρός γιατρός με αφορμή τις κράμπες που έπαθε από τις μαλάξεις και με τη βοήθεια του εφευρέτη φίλου του, εφευρίσκει τον γυναικείο δονητή. Παράλληλα, γοητεύεται από την σουφραζέτα- ανθρωπίστρια- φεμινίστρια κόρη του μεγαλογιατρού και αλλάζει στάση ζωής.

Το ψυχολογικό υπόβαθρο της ταινίας: Η υστερία ήταν μια λέξη που χρησιμοποιήθηκε από τα αρχαία χρόνια για να περιγράψει την κατάσταση κατά την οποία οι γυναίκες εκδήλωναν διάφορα συμπτώματα λόγω σεξουαλικής στέρησης. Αντί να αποδοθούν τα αίτια σε δυσλειτουργικές σχέσεις με τους άντρες τους, την απουσία ερωτικής ικανοποίησης και την υποτιμητική, άδικη κοινωνική θέση των γυναικών, οι νευρωτικές τάσεις των ανικανοποίητων γυναικών αποδόθηκαν σε αυτήν την "ψυχική διαταραχή". Σήμερα ο όρος δε χρησιμοποιείται πια κλινικά. 

Κριτική: Πρόκειται για μια θαυμάσια, ευχάριστη, ανάλαφρη ταινία που όμως καταφέρνει να απεικονίσει την κοινωνική πραγματικότητα σε ό,τι αφορά τη θέση της γυναίκας και το ψυχολογικό κόστος αυτής της θέσης. Το είδος της ταινίας δεν επιτρέπει να φανούν οι πιο σοβαρές και τραγικές συνέπειες της κατάστασης αυτής, αν και γίνονται προς το τέλος νύξεις για το τι μπορεί να πάθει μια γυναίκα που διαγιγνώσκεται και καταδικάζεται ως "υστερική". Ο ρόλος που πανέμορφα παίζει η Maggie Glydenhyle μεταδίδει αγωνιστικότητα, ευαισθησία, αισιοδοξία και πάθος- αυτά τα χαρακτηριστικά έδιναν σε μια γυναίκα τότε τον κίνδυνο να χαρακτηριστεί ως διαταραγμένη. Η ταινία δίνει έμφαση στο ρόλο της ερωτικής ικανοποίησης στην κατάκτηση μιας εσωτερικής ισορροπίας του ανθρώπινου ψυχισμού και στο πόσο απαγορευμένη ήταν αυτή η ευχαρίστηση στις γυναίκες της βικτωριανής τουλάχιστον εποχής.

image: http://www.cinemafunk.com/sites/default/files/images/featured-images/hysteria-movie-review.jpg